Lễ hội làng Keo đã chính thức được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, một sự kiện quan trọng được công bố vào tối ngày 12 tháng 5 bởi Ủy ban Nhân dân (UBND) huyện Gia Lâm. Buổi lễ công bố quyết định của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đồng thời cũng là dịp để UBND thành phố công nhận xã Kim Sơn đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao năm 2023 và khai mạc Lễ hội truyền thống làng Keo năm 2024.
Sự kiện quan trọng này có sự tham dự của nhiều lãnh đạo, trong đó có ông Hoàng Trọng Quyết, Ủy viên Ban Thường vụ, Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Thành ủy Hà Nội. Theo lời ông Trương Văn Học, Phó Chủ tịch UBND huyện Gia Lâm, làng Keo, hiện nay là thôn Giao Tất thuộc xã Kim Sơn, huyện Gia Lâm, là một ngôi làng có bề dày lịch sử và văn hóa lâu đời.
Lễ hội làng Keo được tổ chức hàng năm từ ngày 6 đến ngày 8 tháng Tư âm lịch tại các di tích quan trọng của làng như Nghè Keo, đình Dân và đình Bằng. Đây là một lễ hội truyền thống mang đậm dấu ấn văn hóa và tín ngưỡng của cộng đồng làng Keo. Lễ hội này gắn liền với tín ngưỡng thờ thần Thành hoàng, vị thần bảo trợ của làng. Đặc biệt, thần Thành hoàng của làng Keo là tướng quân Đào Phúc và Tiên Anh công chúa, những người có công lớn trong việc cùng danh tướng Lý Thường Kiệt lập phòng tuyến trên sông Như Nguyệt và đánh tan quân Tống, quân Chiêm Thành xâm lược.
Lễ hội làng Keo không chỉ là dịp để tôn vinh các vị thần mà còn là cơ hội để cộng đồng làng Keo giữ gìn và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống. Những nghi lễ và hoạt động trong lễ hội được tổ chức một cách công phu, từ việc lựa chọn nhân vật tham gia như chủ tế, trai rước kiệu, thủ hiệu, tổng cờ, hiệu chiêng, đến các nghi thức rước kiệu với các kiệu mang tên gọi đặc biệt: Kiệu Nhất (rước Phật) và Kiệu Nhì (rước Thánh). Những nét văn hóa độc đáo này đã tạo nên sự đặc sắc riêng cho lễ hội làng Keo, thu hút sự quan tâm và tham gia của nhiều người dân và du khách.
Việc Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch công nhận Lễ hội làng Keo là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia theo Quyết định số 370/QĐ-BVHTTDL ngày 21-2-2024 là một sự ghi nhận xứng đáng cho những giá trị văn hóa đặc sắc của lễ hội. Quyết định này không chỉ tôn vinh di sản văn hóa của làng Keo mà còn khuyến khích cộng đồng địa phương tiếp tục bảo tồn và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống, góp phần vào việc giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc.
Ngoài lễ hội làng Keo, sự kiện công nhận xã Kim Sơn đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao năm 2023 cũng là một dấu mốc quan trọng, phản ánh những nỗ lực của cộng đồng và chính quyền địa phương trong việc cải thiện đời sống kinh tế và văn hóa cho người dân. Sự kết hợp giữa việc bảo tồn văn hóa và phát triển kinh tế xã hội tại Kim Sơn là một mô hình tiêu biểu, thể hiện sự cân bằng giữa truyền thống và hiện đại.
Lễ hội truyền thống làng Keo, với những giá trị văn hóa và lịch sử sâu sắc, không chỉ là niềm tự hào của người dân Kim Sơn mà còn là một phần quan trọng của di sản văn hóa quốc gia. Việc công nhận này mở ra nhiều cơ hội để quảng bá và phát triển du lịch văn hóa tại địa phương, thu hút sự quan tâm của du khách trong và ngoài nước.
Trong bối cảnh hiện nay, khi mà nhiều giá trị văn hóa truyền thống đang đứng trước nguy cơ mai một, việc bảo tồn và phát huy những di sản văn hóa như lễ hội làng Keo có ý nghĩa đặc biệt quan trọng. Nó không chỉ góp phần vào việc giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc mà còn là nguồn động lực để cộng đồng địa phương cùng nhau phát triển, xây dựng một xã hội văn minh, giàu bản sắc.
Với sự công nhận của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, lễ hội làng Keo sẽ tiếp tục được duy trì và phát triển, góp phần làm phong phú thêm đời sống văn hóa của cộng đồng, đồng thời giới thiệu những giá trị văn hóa độc đáo của Việt Nam đến với bạn bè quốc tế. Đây cũng là lời khẳng định về sự trường tồn của những giá trị văn hóa truyền thống, là nguồn cảm hứng để các thế hệ tương lai tiếp tục kế thừa và phát huy.
Song song với việc bảo tồn và phát huy các giá trị của di tích lịch sử, văn hóa, chính quyền và nhân dân xã Kim Sơn đã tập trung xây dựng nông thôn mới nâng cao.
Đến hết năm 2023, xã Kim Sơn đã hoàn thành hoặc cơ bản hoàn thành 19/19 tiêu chí nông thôn mới nâng cao. Những thành tựu nổi bật bao gồm: thu nhập bình quân đạt 71,5 triệu đồng/người/năm; không còn hộ nghèo; 100% đường trục chính và đường liên thôn được cứng hóa, bê tông hoặc thảm nhựa; 100% đường ngõ xóm rộng hơn 2m có điện chiếu sáng; 100% trường học ba cấp đạt chuẩn quốc gia; 100% thôn có nhà văn hóa phục vụ sinh hoạt cộng đồng, đạt danh hiệu thôn "văn hóa"; diện mạo nông thôn ngày càng khang trang, sạch đẹp.
Với những kết quả đáng khích lệ này, UBND thành phố đã công nhận xã Kim Sơn đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao năm 2023.
Nhân dịp này, xã Kim Sơn đã tổ chức khai mạc Lễ hội truyền thống làng Keo, diễn ra từ ngày 13 đến 15 tháng 5. Tại lễ hội, nhiều hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể dục, thể thao được tổ chức; cùng với trưng bày và giới thiệu những đặc sản tiêu biểu của quê hương Kim Sơn.
Tại buổi lễ, lãnh đạo huyện Gia Lâm đã đề nghị chính quyền và nhân dân xã Kim Sơn tập trung thực hiện những nhiệm vụ trọng tâm, đồng thời triển khai công tác chuẩn bị tổ chức Đại hội Đảng bộ xã lần thứ 27, nhiệm kỳ 2025-2030; tiếp tục bảo tồn và phát huy giá trị to lớn của Lễ hội làng Keo, góp phần giáo dục truyền thống cho nhân dân, đặc biệt là thế hệ mai sau.
